یکی از مشکلات روزانه زندگی در شهر بزرگی چون تهران جمل و نقل و ترافیک سرسام آور و هزینه های مرتبط با آن است، بد نیست بدانیم که در آمریکا چه تدابیری برای بهبود حمل و نقل اندیشیده شده است.
تعطیلی پمپ بنزین ها
۱۱ سالی میشود که شانزده ژوئن در تقویم ایالات متحده آمریکا به نام روز ملی حمل و نقل عمومی نام گذاری شده است و هر ساله در چنین روزی تمام اقشار جامعه به همراه اصحاب رسانه و مدیران شرکتهای حمل و نقل برای حمایت از صنعت حمل و نقل از نوع عمومی آن، شعار «پمپ بنزینها را تعطیل کنید.» سر میدهند تا شاید از این طریق بتوانند استفاده از سوختهای فسیلی را به حداقل برسانند.
صنعت حمل و نقل به ویژه حمل و نقل عمومی از قطب های مهم مدیریت شهری و ملی در ایالات متحده آمریکا به شمار میآید؛ از اشتغالزایی گرفته تا صرفه جویی در هزینه، زمان و بهبود کیفیت زندگی که سلامت جسم و روان شهروندان را شامل میشود، همه وابسته به این صنعت است.
آمریکا به عنوان سومین کشور پهناور و البته پرجمعیت دنیا به یقین نیازمند صنعت حمل و نقل به بهترین نحو است؛ با نگاهی به آمار و ارقام در مییابیم که کشورهای توسعه یافته تا چه میزان بر سیستم حمل و نقل عمومی خود سرمایه گذاری میکنند. به طور مثال باراک اوباما در دوران ریاست جمهوری خود و در راستای بهبود کیفیت زندگی مردم ۵۳ هزار میلیارد دلار را صرف تجهیز و تجدید صنعت حمل و نقل آمریکا کرد و از این میان هشت هزار میلیارد دلار آن هزینه ساخت قطارهای سریع السیر شد.
فارغ از این که در آمریکا میلیونها نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم از طریق خدمات رسانی در این حوزه امرار معاش میکنند، سازمان حمل و نقل عمومی آمریکا در گزارشی آورده است که یک خانواده دو نفره اگر فقط از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنند، میتوانند سالانه صد هزار دلار در هزینههای رفت و آمد خود صرفه جویی کنند.
تحقیقات این سازمان همچنین نشان میدهد که در سال ۲۰۱۱ استفاده از وسایل نقلیه عمومی موجب صرفه جویی ۸۵۶ میلیون ساعت در زمان حمل و نقل سفرها شد.
در آمریکا، برای هر ایالتی متناسب با شرایط، سیستم حمل و نقل منحصر به فردی طراحی شده است اگرچه این سیستمها در برخی شهرها کارآمد نبوده و مردم ناچارند از خودروهای شخصی خود استفاده کنند؛ ایستگاههای اتوبوس در شهرهای کوچکتر، کمتر است و فواصل گذر آنها طولانیتر تا جایی که گاهی مسافران نیم ساعت تا یک ساعت باید در انتظار بنشینند.
در چنین شرایطی بهتر نیست برای رسیدن بهنگام به مقصد، از تاکسی استفاده کنند؟ در پاسخ باید گفت: خیر! هزینه رفت و آمد با تاکسی در ایالات متحده آمریکا بسیار بالاست؛ در همین راستا نیز دولت چند سالی است که اوبر uber را به این سامانه اضافه کرده؛ سیستمی شخصی که از طریق نصب اپلیکیشن مخصوص به خود در کمترین زمان، نزدیکترین ماشین را با ارزانترین قیمت به سوی شما روانه میکند؛ تاسیس این سیستم در سال ۲۰۰۹ و در شهر سانفرانسیسکو از ایالت کالیفرنیا، اگرچه به مردم کمک بسیاری کرده است اما در بازههایی از زمان موجب اعتراض بسیاری از تاکسی داران سنتی شد.
بد نیست بدانیم که در شهرهای بزرگ آمریکا کدام وسایل حمل و نقل عمومی توسعه بیشتری یافته است و چرا؟
قطار سریع السیر نیویورک در زمره برترینها
نیویورک؛ پرجمعیت ترین شهر در ایالات آمریکا نیویورک و معروف به پایتخت جهان است، به این سبب که از قطبهای مهم سیاسی و اقتصادی در دنیاست. اما این همه ماجرا نیست؛ شهر نیویورک در حوزه حمل و نقل هم از سرآمدهاست تا جایی که سیستم متروی برتر جهان قرار دارد؛ تفاوت قطارهای سریعالسیر در نیویورک این است که این خطوط برخلاف بیشتر شهرهای دنیا در طول شبانه روز کار میکنند.
صنعت حمل و نقل در این شهر از زمانی که سیستم مترو کارت در آن باب شده، ارزان، مناسب و کارآمدتر شده است؛ در حال حاضر هزینه استفاده از مترو یا اتوبوس در نیویورک 2.75 دلار است و کودکانی که قدشان کمتر از ۴۴ اینچ باشد، میتوانند از این خدمات به طور رایگان استفاده کنند.
در شهرهای اروپایی، کودکان و دانش آموزان از تخفیفهایی برخوردار هستند، اما این بار اول است که در کشوری تخفیف بر اساس قد اعمال میشود.
اگرچه سیستم حمل و نقل زیرزمینی در نیویورک رتبه دار جهان است و میلیونها نفر در روز از آن استفاده و به مسافران نیز توصیه میکنند؛ اما معضل اصلی این سیستم، زمان بندی نامناسب در رسیدن قطارهاست و مدام باید گوش به زنگ هشدارها باشید.
مترو شبانه روزی نیویورک تنها زمانی از حرکت باز میایستد که اعتصابی در جریان باشد؛ یعنی هر ۲۵ سال یک بار یا وقتی که برقها به طور کامل قطع شود، هر ده سال یک بار.
در بیست سال گذشته هزینه نگهداری و تعمیرات قطارهای سریع السیر نیویورک رقمی معادل ده میلیارد دلار بوده است اما دولت بر این باور است که هنوز هم برخی از ایرادها لاینحل باقی مانده، اما هنوز هم در ایالات متحده آمریکا از سیستم مترو این شهر به خوبی یاد میشود، چرا که این سیستم سالانه ۱/۵ میلیارد نفر را جا به جا میکند.
از مترو که بگذریم، اتوبوسها نیز در نیویورک هنوز مسافران خاص خود را دارند؛ این وسایل اگرچه به سریع و ایمن بودن قطارها نیستند و آلودگی را افرایش میدهند، اما جایگزینهای ارزانی به شمار میآیند و مزیت دیگر این وسیله نسبت به مترو این است که در اتوبوسهای شهری امکانات برای استفاده معلولین مهیاست. اما در همه خطوط مترو نمیتوان مکانهای مخصوص برای استفاده از کسانی پیدا کرد که معلولیت جسمی دارند.
محبوبیت رو به افول واشنگتن در صنعت حمل و نقل
حمل و نقل عمومی مناسب به آن سیستمی اطلاق میشود که انگیزه مردم برای سفر و جا به جایی به نقاط مختلف شهر را افزایش دهد؛ برخی بر این باورند که شهرداری واشنگتن توانسته به این مهم دست پیدا کند و امروز به واسطه خدمات ارائه شده از سوی مقامات این شهر، واشنگتن از حیث صنعت حمل و نقل در ایالات متحده آمریکا بهترین است.
حجم مسافرینی که در روز جا به جا میشوند و سود نسبی که عاید دولت میشود، به نسبت استفاده از وسایل نقلیه شخصی و تعداد افرادی که روزانه تلاش میکنند تا با این وسیله به محل کار خود برسند؛ همه این مسئله را تایید میکنند.
سیستم حمل و نقل در واشنگتن تابع مقررات شرکت فناوری Smart Asset است که کارتهای اعتباری و بیمه را برای مسافرینی که از صنعت حمل و نقل در این شهر استفاده میکنند، تامین میکند.
زمانی حدود چهل سال گذشت تا مردم توانستند به این شرکت اعتماد کنند، آن هم بر اثر برخی از تصادفاتی که به علت رعایت نکردن نکات ایمنی در متروها اتفاق افتاده بود و در نهایت مردم به این نتیجه رسیدند که باید خود را در برابر حوادث بیمه کنند.
۱۳۶ شهر در ایالات متحده آمریکا تحت پوشش این شرکت است. رفت و آمد با سیستم های حمل و نقل در واشنگتن به طور میانگین ۳۶ دقیقه به طول میانجامد و این یعنی ده دقیقه کمتر نسبت به استفاده مشابه از این سیستم در شهرهای دیگر عضو این شرکت.
اما چه شد که سیستم حمل و نقل در این شهر نسبت به دیگر شهرهای آمریکا حتی نیویورک رتبه اول را از آن خود کرده بود؟ کسانی که در واشنگتن از وسایل نقلیه عمومی استفاده میکنند، درآمدشان ماهانه چهار درصد کمتر از استفاده کنندهها از وسایل نقلیه شخصی است، در حالی که همین افراد در سانفرانسیسکو، نیویورک یا شیکاگو نسبت به ماشین شخصی سواران تا بیست درصد اختلاف درآمد دارند و این نشان میدهد که در واشنگتن حتی افرادی که میتوانند وسیله نقلیه شخصی داشته باشند، ترجیح میدهند از وسایل حمل و نقل عمومی استفاده کنند.
بر اساس این آمار بهترین شهر از نظر سیستم حمل و نقل عمومی همین واشنگتن دی سی است، اما واقعیت چیز دیگری را نشان میدهد که ممکن است تا حدودی یکه تاز بودن واشنگتن را زیر سوال ببرد؛ از سال ۲۰۰۴ تاکنون جمعیت افرادی که از مترو در این شهر استفاده میکنند، به پایینترین حد خود در این سالها رسیده است.
طبق آمار استفاده کنندگان از سیستم حمل و نقل در سال گذشته تا 6.1 درصد کاهش یافته؛ فرسوده بودن قطارهای سریع السیر، تاخیرهای طولانی مدت باعث شده تا مردم تصور کنند که استفاده از آن تنها دور ریختن پول است. به همین سبب نیز درآمد سالانه خطوط مترو و اتوبوس چندین میلیون دلار افت داده است.
شاید روزی سیستم حمل و نقل واشنگتن بهترین بوده، اما در عمل خلاف این امر به اثبات رسیده است و شرکتهای تعمیراتی خطوط مترو با ورشکستگی مواجه شدهاند و حتی به نظر میرسد که شرکت Smart Asset نیز کارایی لازم را نداشته است.
دوچرخه سواری در سان فرانسیسکو
سان فرانسیسکو، شهری با هفت میلیون جمعیت است که بلوار طولانی، خیابان انحنا، کوچه پنهان و تعداد زیادی تپه را شامل می شود، اما هیچ ترسی برای مواجه شدن با این شهر وجود ندارد؛ چرا که سیستم حمل و نقل در این شهر، گشت و گذار را برای توریستها راحت کرده و هیچکس سردرگم نمیشود؛ به عبارتی برای تردد در این شهر نه تنها نیازی به وسیله نقلیه شخصی نیست که در ۹۰ درصد مواقع حتی به صرفهتر است که از وسیله نقلیه عمومی استفاده کنید؛ این گونه دیگر نیازی نیست که در کوچه های پرپیچ و خم این شهر به دنبال پارکینگ باشد؛ چیزی که برای اهالی سان فرانسیسکو به یک کابوس بدل شده است.
برخلاف خیلی از شهرها و کشورها سیستم حمل و نقل در سان فرانسیسکو یکپارچه نیست و برخی اوقات لازم است برای جا به جایی از چند سرویس استفاده شود.
وسایل نقلیه عمومی هر کدام در این شهر نامی را به خود اختصاص داده اند؛ بهتر است از «مانی» Muni آغاز کنیم؛ شبکه گسترده ای از اتوبوس، اتوبوس برقی، تراموا و تاکسیها که به همه نقاط شهر از مقاصد گردشگری گرفته تا مکانهای تجاری دسترسی دارند؛ در ایستگاههای اتوبوس، نقشه هایی به صورت آنلاین برای مقصدیابی وجود دارد و حتی میتوان به وسیله نمایشگرهای الکترونیکی نصب شده در ایستگاه، زمان رسیدن اتوبوس بعدی را تخمین زد.
مشکل این جاست که خدمات رسانی به وسیله مانی بسیار کند است و بهتر است پیاده روی یا دوچرخه سواری کرد که زودتر به مقصد رسید! البته امن بودن این سیستم را نمیتوان انکار کرد تا جایی که هنوز هم یکی از اولویت شهروندان سانفرانسیسکو است.
تراموای برقی بعد از مانی، رتبه دار سفرهای درون شهری سان فرانسیسکو است و از سال ۱۸۷۳ راه اندازی شده و سال ۱۹۱۲ مانی توانسته گوی سبقت را از این وسیله برباید؛ تا جایی که بعدها از این وسیله تنها برای بازدید از اماکن تاریخی استفاده میشد.
سال ۱۹۸۰ کل سیستم برقی این وسیله مرمت شد و از آن زمان هر روز به فعالیت خود در عرصه حمل و نقل ادامه داد. اوایل صبح و آخر شب اوج استفاده از این وسایل به حساب میآید.
سان فرانسیسکو نیز همانند بسیاری از شهرهای اروپایی به دوچرخه سواری اهمیت ویژهای میدهد و حتی خطوطی جدا از خطوط ماشین در خیابانهای شهر برای دوچرخه سواران اختصاص داده شده است.
به نظر می رسد با توجه به کوچههای باریک و پر پیچ و خم سانفرانسیسکو دوچرخه سواری و پیاده روی مناسبترین گزینهها برای عبور و مرور باشند.
منبع:سایت تفریحی 8 فام